Grow up, Wake up, Clean up, Show up1
Het werk van Ken Wilber is veelomvattend – ‘Everything’– en soms lastig te volgen vanwege terminologie en breedsprakigheid. De onderwerpen van onze discussie waren dan ook uiteenlopend en lastig in een impressie te vatten. Wat volgt is meer een poging de essentie van het werk van Wilber kort weer te geven – een boeiend raamwerk waarin we ontwikkelingen binnen wetenschappelijke disciplines en spirituele stromingen kunnen plaatsen en uiteindelijk kunnen integreren. Dit raamwerk heet Integral Theory.
In twee bijeenkomsten bespraken we twee boeken van Ken Wilber: ‘A Theory of Everything’ en ‘Integral Buddhism and the Future of Spirituality’.
Wilber beschrijft in deze twee boeken twee vormen van groei en ontwikkeling: (1) opgroeien en (2) ontwaken.
(1) Opgroeien volgt de stadia zoals die in de ontwikkelingspsychologie zijn beschreven; psychologische ontwikkeling, bijvoorbeeld moreel en emotioneel. Belangrijk binnen het integrale denken is om aandacht te schenken aan onze schaduw kant, persoonlijke, onderdrukte elementen. Psychiater en Integral Buddhist teacher Roger Walsh schat dat, van de vragen aan hem bij een-op-een gesprekken tijdens een retraite, 80% vragen om een therapeutische aanpak, niet om meditatietechnieken. Mediteren lost volgens Wilber de schaduw problematiek niet op.
(2) De andere vorm van groei en ontwikkeling is het ontwaken, met hierbij diverse stadia van ontwaken; spiritueel ontwaken, het pad naar de ervaring van non-dualiteit. Met al de theorie die ten grondslag ligt aan de integrale benadering is het goed ons te realiseren dat ook in de integrale benadering meditatie – de directe ervaring – een belangrijke rol speelt.
Wilber stelt dat de stadia van ontwaken los staan van de stadia van psychologische ontwikkeling. Iedereen dient te worden benaderd op het niveau van haar/zijn psychologische ontwikkeling en stadium van ontwaken. ‘The extraordinary differences between people have been one of the most significant discoveries of the Integral approach.’
Wilber stelt dat ontwaken op ieder niveau van psychologische ontwikkeling kan worden gerealiseerd. Zo kan iemand ontwaakt zijn maar psychologisch minder ontwikkeld zijn. Zoals bij grensoverschrijdend gedrag – relatie, seks, macht – binnen het Boeddhisme.
De titel van dit stukje komt uit het boek ‘Opgroeien en Ontwaken, De Integrale benadering’ van Adeline van Waning. Ze noemt het de integrale aanmoediging – ‘ontwaak, groei op, maak schoon (schaduw) en toon jezelf, kom actief op voor wat er toe doet in de wereld!’ Wilber geeft als voorbeeld het werk van Thich Nhat Hanh met zijn vorm van geëngageerd boeddhisme, sociaal en met aandacht voor gelijkheid, ecologie en milieu.
Volgens Wilber is er nog geen spiritueel pad ontwikkeld dat opgroeien en ontwaken combineert. In zijn werk geeft Wilber het framework – East meets West – voor deze integratie. Wilber denkt dat met name het boeddhisme openstaat voor Integral denken, gezien de traditie binnen het boeddhisme met het integreren van nieuwe ontwikkelingen – de drie draaien van het wiel van de Dharma – en omdat het boeddhisme openstaat voor wetenschappelijke ontwikkelingen. In zijn werk pleit Wilber nu voor een vierde draai van het wiel, of zoals hij schrijft: ‘a radical transformation’. ‘Let us be sure that not just our sciences but our humanities and spiritualities are part of that radical transformation.’
1 Adeline van Waning. ‘Opgroeien en Ontwaken, De Integrale benadering – boeddhistische, psychologische en maatschappelijke invalshoeken‘.
Alle goeds voor het nieuwe jaar
de leesgroep